निसर्गगाथा

दर वर्षी किमान एक तरी झाड लावून ते जगवण्याचा निर्धार करा. तुमच्यासोबत ते झाडही वाढताना पाहून तुम्हाला जो आनंद होईल, त्याची कशाशीच तुलना करणं शक्य नाही. झाड वाढेल, त्यावर पक्षी येतील, घरटी बांधतील, त्यांची पिल्लं किलबिलाट करतील, झाडावरची फळं ते पक्षी खातील आणि तुम्हालाही मिळतील.…

भारतीय पक्षी शास्त्रातील उल्लेखनीय कार्याबद्दल नाव घ्यायची वेळ आली तर, पहिले नाव पटकन डोळ्यासमोर येते ते डॉ. सलीम अली… पक्ष्यांच्या संशोधनासंदर्भातील कोणतीही चर्चा या नावाशिवाय पूर्ण होऊच शकत नाही. पक्ष्यांचे निरीक्षण ही संकल्पनाही सर्वसामान्यांना माहिती नव्हती, त्या काळात डॉ. सलीम अलींनी पक्षिशास्त्राचा खजिना उपलब्ध करून…

वाघ, बिबट्या, हत्ती या सांरख्या जंगलातल्या मोठ्या प्राण्यांच्या संवर्धनासाठी अनेक अभ्यासक काम करतात. वन्यप्राण्यांच्या संवर्धनासाठी सर्वांनीच जंगलात जाण्याची आवश्यकता नाही. तुम्ही ज्या भागात राहाता, त्या परिसरात, जवळच्या वनक्षेत्रात वास्तव्यास असलेल्या एखाद्या वन्यप्राण्याच्या संवर्धनासाठी तुम्ही नक्कीच प्रयत्न करू शकता. या अंकात आपण चिमुकल्या कासवांचे संवर्धन करणाऱ्या…

पर्यावरण या विषयात चांगलं काम करण्यासाठी वयाची किंवा शिक्षणाची किंवा आणखी कसलीच अट नसते. शिवाय, पुस्तकांमध्ये डोकं खुपसून बसावं लागतं, असंही काही नाही. तुमची इच्छा असेल, तर तुम्ही कोणत्याही वयात पर्यावरणासाठी छानसं काम करू शकता. याचं उत्तम उदाहरण म्हणजे सीड मदर राहीबाई पोपेरे… त्यांच्या अनोख्या…

शहरी भागांत बहुतांश ठिकाणी २४ तास आणि ३६५ दिवस विजेची उपलब्धता असते; ग्रामीण भागात विजेच्या उपलब्धतेचं प्रमाण इतकं नसलं, तरी विजेशिवाय कोणीही राहत नाही; पण पुण्यासारख्या आधुनिक शहरात एक आजी गेल्या ७० वर्षांपासून विजेशिवाय राहतायत आणि तेही स्वतःच्या इच्छेने, असं सांगितलं, तर पटेल तुम्हाला ?…

निसर्गाबद्दल असलेली आवड आणि त्यातच काहीतरी वेगळं करून दाखविण्याचे ध्येय एखाद्या व्यक्तीला किती उंचावर घेऊन जाऊ शकते, याचं उत्तम उदाहरण म्हणजे सर डेव्हिड अटेनबरो. वन्यप्राणी, पक्षी, निसर्ग अगदी समुद्रातील दुर्मिळ जीवांवर माहिती देणारे जगप्रसिद्ध चित्रपटांची निर्मिती करण्यामध्ये अटेनबरो यांचे नाव आदराने घेतले जाते. अटेनबरो यांनी…

निसर्गाचा शास्त्रीय अभ्यास करून त्या विषयात संशोधन करून नवनवीन गोष्टींचा शोध लावणारे संशोधक जसे आपल्या आजूबाजूला आहेत. तसे पर्यावरणाच्या संरक्षणासाठी काही मंडळी दिवसरात्र काम करतात. त्यांना पर्यावरणवादी कार्यकर्ते असे म्हणतात. या कार्यकत्यांमधील एक चर्चेतलं नाव म्हणजे ग्रेटा थनबर्ग Greta Thunberg. टीम निसर्गरंग info@nisargaranga.com ग्रेटा ही…

सतत मानवी वस्तीत बिबटे का बरे येत असतील, या प्रश्नाचे नेमके उत्तर शोधण्यासाठी त्यांनी वीस वर्षांपूर्वी संशोधन सुरू केले. अनेक महत्त्वाचे पुरावे त्यांनी गोळा केले आणि मनुष्य- वन्यप्राणी संघर्ष नियंत्रणात ठेवण्याचे मार्गही शोधले. आजच्या या भागात आपण लेपर्ड वुमन म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या डॉ. विद्या अत्रेय…

निसर्गाबद्दल आकर्षण असलेली अनेक भन्नाट माणसं आपल्या राज्यात, देशात आणि विविध देशात मोलाचं काम करत आहेत. काहींनी पक्ष्यांवर अभ्यास केलाय, काहींनी वन्यप्राणी, वनस्पती तर काही ताई-दादांनी बुरशीवरही संशोधन केलंय. या अवलियांमुळेच आपल्याला निसर्गातील रहस्यांचं कोडं उलगडत आहे. अशा या वेगळ्याच क्षेत्रात काम केलेल्या व्यक्तींची माहिती…