महाराष्ट्राला ७२० किलोमीटरचा समुद्र किनारा लाभला आहे. त्यामुळे मत्स्यव्यवसाय विकासासाठी येथे अनेक संधी आहेत. या क्षेत्रात काम करणाऱ्या केंद्रीय संस्थांबरोबर केलेल्या सामंजस्य करारामुळे राज्याच्या सागरी, निमखारेपाणी व भूजल क्षेत्रातील मत्स्योत्पादन वाढ व निर्यातीला चालना मिळेल, असे मत राज्याचे वन, सांस्कृतिक कार्य, मत्स्यव्यवसाय मंत्री सुधीर मुनगंटीवार यांनी व्यक्त केले.
मुंबईत सह्याद्री अतिथीगृहामध्ये आयोजित कार्यक्रमात महाराष्ट्रातील निमखारे मत्स्यशेती विकासासाठी भौगोलिक सर्वेक्षण प्रकल्पाचे उद्घाटन मुनगंटीवार यांच्या हस्ते करण्यात आले. त्यावेळी ते बोलत होते. मत्स्य व्यवसाय करण्याऱ्या संस्थांबरोबर या वेळी सामंजस्य करार करण्यात आला. मत्स्यव्यवसाय आयुक्त डॉ. अतुल पाटणे, कांदळवन कक्षाचे अपर प्रधान मुख्य वनसंरक्षक एस. व्ही. रामाराव, भारतीय कृषी अनुसंधान विभागाचे डॉ. कुलदीप लाल,सहआयुक्त मत्स्य (निपास) यु. आ. आगले, वरिष्ठ वैज्ञानिक डॉ.जयंती, डॉ.मोनिका कवळे, डॉ. पानीप्रसाद, डॉ. अशोक कुमार, डॉ. अर्पिता शर्मा, अजय नाखवा उपस्थित होते.
मुनगंटीवार म्हणाले, सध्या आपल्या राज्याचा सागरी मत्स्य उत्पादनामध्ये देशात सहाव्या क्रमांकावर तर भूजल मत्स्य उत्पादनामध्ये सतराव्या क्रमांकावर आहे. पूर्वी दुर्लक्षित असलेला हा विभाग प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांनी स्वतंत्र विभागाचा दर्जा देऊन सक्रीय केला. पूर्वी यासाठी तीन हजार कोटी रुपयांचा असलेला निधी तीस हजार कोटी रुपयांपर्यंत वर नेला. त्यामुळे या क्षेत्रात मूलभूत काम होण्याची गरज आहे.
मत्स्यशेती संदर्भात विविध संशोधन संस्थांमध्ये संशोधन होत असते. ते संशोधन मच्छिमार आणि नागरिकांपर्यंत पोहोचले पाहिजे. तरच त्या संशोधनाचा खऱ्या अर्थाने लाभ सर्वांना होऊ शकेल. राज्यातील मत्स्य विकासासाठी सर्व संस्थांनी एकत्रित काम केल्यास राज्याची या क्षेत्रातील निर्यात वीस टक्क्यांपर्यंत वाढेल
सुधीर मुनगंटीवार, वनमंत्री, मत्स्यव्यवसाय मंत्री
मुनगंटीवार यांच्या उपस्थितीत सागरी, निमखारेपाणी आणि भूजल क्षेत्रातील मत्स्योत्पादन वाढ व निर्यातीला चालना मिळण्याकरीता भारतीय कृषि संशोधन परिषद (ICAR) च्या विविध संस्थांसमवेत मत्स्यव्यवसाय विभागाने सामंजस्य करार करण्यात आले. यामध्ये केंद्रीय खारा जलजीव पालन अनुसंधान संस्थान, चेन्नई (ICAR- CIBA), केंद्रिय मात्स्यिकी शिक्षण संस्थान (ICAR-CIFE), केंद्रीय गोडेपाणी मत्स्य संवर्धन संस्था (ICAR- CIFA) या संस्थांचा समावेश आहे.
कराराचा उपयोग
- राज्यातील निमखारे मत्स्यशेतीच्या विस्तारासाठी भौगोलिक सर्वेक्षण
- दापचरी (पालघर) आशियाई सीबास या माशाची मिनी-हॅचरीची स्थापना
- निमखारे पाणी कोळंबी संवर्धन प्रकल्पात (डहाणू, पालघर) खाऱ्या पाण्यातील मत्स्यपालन (काळुंदर, खेकडा, जिताडा, मिल्क फिश) पथदर्शक प्रकल्पाची उभारणी
- बाडापोखरण(डहाणू) येथे एकात्मिक कोळंबी बीज उत्पादन केंद्राची उभारणी
- मत्स्य महाविद्यालय (रत्नागिरी) वन्य पी. इंडिकस कोळंबी प्रजनक संकलन केंद्र आणि बीज उत्पादन केंद्राची स्थापना.
- तटीय जिल्ह्याच्या किनारी भागात निमखाऱ्या पाण्यातील पिंजरा पद्धतीने मत्स्यपालन उभारणी
- जलचर प्राणी संसर्गरोध केंद्र आणि रोग निदान प्रयोगशाळाची स्थापना करणे
- तटीय जिल्ह्यांमध्ये जिताडा, काळुंदर आणि मिल्क फिश या माशांची नर्सरी संगोपन केंद्र स्थापना करणे, खेकडा पेटी/बॉक्स संगोपन केंद्र उभारणे
- मत्स्यव्यवसाय विषयक अभ्यासक्रम तयार करणे
- मासळी रोगनिदान तपासणी करणे.
- सरदार सरोवर जलाशयाचे सर्वेक्षण
- महाराष्ट्रातील भूजलाशयीन क्षारपट क्षेत्राचे सर्व्हेक्षण
- मत्स्य कातडीबाबतचे तंत्रज्ञान विकसित करणे
- विघटनशील मासेमारी जाळी विकसित करणे
- मासेमारी नौकांसाठी पर्यायी इंधन व्यवस्था विकसित करणे
- समुद्रामधील वापरात नसलेले, फेकून दिलेल्या जाळ्यांचे मूल्यांकन
- मच्छीमार व उद्योजकांसाठी कौशल्य विकास कार्यक्रमांचे आयोजन
- चंद्रपूर येथे प्रादेशिक संशोधन केंद्राची स्थापना
- समुद्री शैवाल संवर्धनासाठी उपयुक्त क्षेत्राचे सर्वेक्षण
- मासळीच्या कातडीपासून शोभिवंत वस्तू तयार करणे
आपल्या परिसरातील निसर्गविषयक घडामोडी, बातम्या, लेख “निसर्गवार्ता” मध्ये प्रसिद्ध करण्यासाठी कळवा अथवा लिहा : info@nisargaranga.com
निसर्गवार्ता च्या WhatsApp ग्रुप मध्ये आपल्याला वेळोवेळी मिळतील आमचे विविध Updates. इथे क्लिक करून निसर्गवार्ता WhatsApp Group Join करा.
